Seven – Yedi, 1995.

Yönetmen: David Fincher. 

Görüntü Yönetmeni: Darius Khondji

Oyuncular: Brad Pitt, Morgan Freeman, Gwyneth Paltrow, Kevin Spacey.

Süre: 127 dak.

Bütçe: $ 33 milyon.

Hasılat: $ 327 milyon. 

“Seven – Yedi”, Film Noire – Kara Film türünün en iyi 20. Yüzyıl örneklerinden biridir.

Sürekli yağmur yağan bir şehir, baskın gri-mavi tonlar, karanlık mekanlar, gölge ve ışığın kesiştiği cinayet mahallerinde işkence görmüş iğrenç bedenler… 

David Fincher filmlerine aşina olanlar yönetmenin seri katillere, soygunculara ve canilere meraklı olduğunu bilirler.

Iyi bildikleri diğer bir hususta Fincher’in sinematografik anlatımda uygulanan özel teknik yöntemlere takıntılı bir biçimde bağlı olduğudur. Bu teknik takıntının ürettiği karanlık görüntüler ve sahnelerdeki görsel mükemmeliyet yönetmenin yer yer şok edici hikaye anlatımında kullandığı silahları olarak algılanır ama yönetmenin asıl gizli silahı oyuncularla kurduğu insansı ve sıcak bağın ürettiği yönetim kabiliyetidir. Bu bağ sayesinde Fincher, teknik takıntılı bir robot benzeri  kişiliğinin yanısıra, oyuncularının canlandırdığı karakterlerin orijinine ve en derin katmanlarına ulaşmasını sağlamayı başarır.  David Fincher’in dehası bu iki zıt özelliğin bir arada bulunabilmesinden kaynaklanır.

Fincher’in kullandığı sinematografik tekniklerin başında geniş açı çekimler gelir; böylece izleyici karakterin çevresi ve yaşadığı o anki durum hakkında fikir sahibi olacaktır. Geniş Açı çekimler genellikle konuyu uzaktan gösteren nötr cekimlerdir. Fakat David Fincher filmlerinde tam zıt etki yaratır; izleyiciyi yüreğinden yakalar ve karakterin tam o andaki durumunu etkileyici bir şekilde sunarak bir sonraki aksiyonu hakkında tahminde bulunmasını sağlar.

Bir karakterin diğer karakterler üzerinde kurduğu baskıyı vurgulamanın en etkin yollarından biri o karakteri alt açıdan çekmektir. Fincher bu tekniği çok iyi kullanır. “Seven” filminde    Kevin Spacey’nin canlandırdığı kimliği belirsiz seri katilin ( John Doe) sahnelerinde bu durumu çok iyi gözlemleriz; Spacey çekim karesinin tam ortasında yer alır, arkadan aydınlatılır, böylece bedeninin, özellikle başının etrafında bir “Halo-Hale” oluşur ve etrafındaki herkesi ezecek şekilde alt açı çekim yapılır.

Fincher’in çok cimrice kullandığı çekim tekniklerinden biri de close-up ( yakın plan ) çekimlerdir. Yakın plan çekimleri ancak büyük bır değişimi,  dramı veya duygusal çöküşü vurgulamak ve izleyicinin ilgisini önemli bir noktaya çekmek istediğinde kullanır. Aynen yine “Seven – Yedi” filminde Dedektif Mills’in ( Brad Pitt ) seri katilin son kurbanı karısının ( Gwenyht Paltrow ) hamile olduğunu öğrendiği sahnedeki suratına yapılan yakın plançekimde olduğu gibi; sonsuz acıyı,  birbiri ile çelişen duyguları ve çöküşü gözlemleriz. Bu sahneden sonra diğer üç karakterin çekimleri de yakın plandır.

Karakterlerin farklı yapılarını vurgulamakta kullandığı diğer bir sinematografik enstrüman ise ışık – aydınlatmadır.

Bu bağlamda Fincher Kara Filmlere gücünü veren ışık ile karanlık arasındaki bağlantıyı ustaca kuran ve uygulayan yönetmenlerin başında gelir. Filmde, Dedektif Mills ( Brad Pitt) ve Dedektif Somerset ( Morgan Freeman) üstündeki aydınlatma % 100 mantıksal ve sabittir. Güneş Mills üzerine daima arkadan ve soldan gelir. Somerset ise önden ve sağdan aydınlatılır. Böylece ışık karakterlerin bir parçası olur ve onlarla birleşerek izleyicinin o karakteri tanımasına yardımcı bir alt-metin işlevi görür.   Mills ve Somerset fazla değişken olmayan karakterlere sahiptirler. Seri katil ise çok değişkendir ve kimliğinin katmanları vardır. Dolayısıyla onu aydınlatan ışık da değişmelidir.  Çekilen her sahnede değişir de… Bazı yakın plan çekimlerde arkadan aydınlatılır. Bazılarında ise hem sağdan, hem soldan. Hatta bazı sahnelerde güneş yüzüne vurur. Işığın sadece açısı değil yapısı da değişir; bazen keskin-parlak, bazen dağınık – diffüz.  Bazı sahnelerde ise karaktere bir aziz görünümü vermek istercesine bedeni etrafında bir hale oluşturacak şekilde arkadan verilir.

Filmde Fincher’in çok seçici olarak kullandığı diğer bir teknik de kamera hareketleridir. David Fincher karakter zorlamadıkça kamerayı hareket ettirmez. Kamera görüntü karesindeki karakterin hareket ve davranışlarına göre hareket eder; yani aksiyona kilitlenmiştir. Bazen karakter ve kamera beraberce büyük hareketler yaparlar, bazen de bir göz kırpmasını takip edecek küçük ’tilt’ler. Hatta bazen de karakterin hareketini değil düşüncesini takip eden çekimler.

David Fincher “Mank” filmi ile de 2021 Oscar Ödüllerinde 10 dalda aday gösterilerek bir rekor kırdı.

Mank, 1941 yapımı “Citizen Kane” filminin senaristlerinden olan Herman Mankiewicz’ in hayat hikayesini konu ediyor. David Fincher’ in yönetmen koltuğunda oturduğu filmde Herman Mankiewicz’ i Gary Oldman canlandırıyor. Bu biyografik yapımın hikayesi de David Fincher’in babasının ölmeden önce yazdığı senaryoya dayanıyor.

[metaslider id=”4290″]

Tim Burton

Yönetmen, yapımcı, senarist ve bazen de oyuncu şapkalarını takabilen Timoyhy W. Burton 25 Ağustos 1958 de Burbank. California’ da dünyaya geldi. “California Institute of Art, Animation Department” dan 1980 de mezun oldu.

2001 yılında çevrilen “Planet of Apes = Maymunlar Cehennemi” filminde tanıştığı Helena Bonham Carter’dan 2003 yılında oğlu Billy Raymond Burton dünyaya gelir. Fakat bu sırada “Ed Wood” filminde vampira (dişi vampir) rolünü oynayan Lisa Marie ile 1992 da başlayan ilişkisi de devam etmektedir.  

Okulu bitirdikten sonra Disney Stüdyolarında çalışmaya başlayan Burton bu dönemde, 1920’lerin Alman ekspresyonizminden etkilenir. 

Bunun yanısıra 1930’ların Gotik korku filmlerinden aldığı esini ünlü yapımcı Roger Corman’ın sinemaya aktardığı Edgar Allen Poe hikayeleriyle de birleştirir. Bu filmlerin değişmez oyuncusu aktör Vincent Price ise Burton’un diğer bir esin kaynağıdır. Günümüze kadar taşıdığı Burton tarzı böylece oluşur…

Tim Burton’un 1982 yılında çektiği ilk filmi olan ve işkence gören bir çocuğun ikili hayatını anlatan 60 dakikalık “Vincent” animasyon filminde de bu etkiyi görebiliriz. Kendini “Vincent Price” sanan “Vincent” gotik tarzda yarattığı masal dünyasında yaşayarak normal yaşamından kaçmaya çalışmaktadır.

1984 de yaptığı bir Frankeştayn hikayesi olan ve ölen köpeğini araba aküsü kullanarak hayata döndürmeye çalışan genç Victor Frankenstein’ı anlatan 29 dakikalık yarı-gerçek hareketli, yarı-anime film “Frankenweenie” Disney Stüdyoları tarafından pek kabul görmeyerek sadece video’su yapılır.

1988 yılında Michael Keaton, Wynona Ryder ile ilk işbirliği olan “Beetlejuice” filmi ile ilk çıkışını yapar. Ve 1989 da kendi prodüksiyon firması olan ‘Tim Burton Poductions’ı kurar.

Bunun ardından Tim Burton’a asıl ününü kazandıran “Batman – Yarasa Adam” filmi gelir.

Filmde sivri uçlu binaların uzun gölgeleri düşen, çarpıtılmış bir perspektifle yaratılmış Burton tarzı büyülü “Gotham” şehrinde “Batman” Michael Keaton’un , “Joker” Jack Nicholson’un  ve “Vicy Vale” Kim Bassinger’ın maceralarını izleriz.

Serinin ikinci filmi “Batman Returns – Batman Dönüyor” (1992) daha karanlık ve daha Tim Burton tarzıdır. Fakat ilkinden daha fazla gişe hasılatı yapmasına rağmen harcanan para o kadar fazladır ki kazanç eksi hanelerde kalır. Burton serinin 3. filmi “Batman Forever” ı (1995) Joel Schumacher’a devretmek zorunda kalır.

Tim Burton’un en sevdiği filmi ise 1990 yılında çektiği “Edward Scissorshands – Makas Eller” filmidir. Hayranı olduğu yapımcı Roger Corman’ın diğer bir filmi olan “Suburbia” nın  etkisinde kalarak yüksek kontrastlı kendi gotik tarzının aksine, pastel tarzda görüntüler kullanmıştır. Johnny Deep ve Wynona Ryder’ın başrollerde oynadığı filmin ana karakteri, sevdiği kadına dokunamayan makas elli “Edward”, Burton’un büyülü masal dünyasının duygusal bir ürünüdür.

1994 yılında Johhny Deep ile ikinci uzun metraj filmi olan “Ed Wood” gelir.

Burton bu filmi siyah-beyaz çekmek istediği için Columbia Pictures ile anlaşamaz ve yapımcı olarak Touchstones Pictures devreye girer. Film Burton’un fantastik olmayan gerçek bir hikayeyi anlattığı ilk filmidir. Yılların aktörü Martin Landau’ya “Bela Lugosi” rolü ile en iyi erkek yardımcı oyuncu dalında Oskar kazandırmasına rağmen gişede hezimete uğrar.

1996 da Annette Bening, Glenn Close, Michael J. Fox, Jack Nicholson gibi zengin bir kast’la çekilen yüksek bütçeli görsel efekt filmi “ Mars Attacks! – Çılgın Marslılar”  Tim Burton’un kendi tarzı olmasına rağmen yine iyi bir gişe hasılatı sağlayamaz.

2001 yılında çekilen Mark Wahlberg’li “Planet of Apes – Maymunlar Gezegeni”, 2003 de yönettiği Albert Finney ve Ewan McGregor’lu “Big Fish – Büyük Balık” ile de eski başarılarını yakalayamaz.

2005 yılında kıdemli oyuncusu Johhny Deep (şeker üreticisi Willie Wonka rolünde)  ile birlikte  “Charlie & the Chocolate Factory- Charlie’nin Çikolata Fabrikası” nı çeker. Yine aynı yıl Johnny Deep ve Helena Bonham Carter tarafından seslendirilen anime- uzun metraj “Corpse Bride – Ölü Gelin” filmini gerçekleştirir.

2010 yılında sanatsal yeteneğini konuşturarak bir yağlı boya tablo gibi hazırlanmış mekan tasarımlarında görüntülenen “Alice in Wonderland – Alice Harikalar Diyarında; Aynanın İçinden” filmi gelir. 2012 “Dark Shadows – Karanlık Gölgeler”, 2014 “Big Eyes – Büyük Gözler”, 2016 “Miss Peregrine’s Home for Peculiar Children” ve nihayet 2019 yılında uçan fil “Dumbo” Burton’un son filmleridir.

 Şu andaki yeni projesi ise çalışmalarına başlanan “Beter Böcek 2” filmidir.